มะพอก (Ma phok)
ชื่อวิทยาศาสตร์ (Scientific name) : Parinari anamense Hance.
ชื่อวงศ์ (Family name) : Chrysobalanaceae
ชื่ออื่นๆ : กระท้อนลอก จัด จั๊ด ท่าลอก ประดงไฟ ประดงเลือด พอก มะคลอก มะมื่อ หมักมื่อ หมักมอก หมากรอก ตะลอก
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
ไม้ยืนต้น ขนาดกลาง สูง 10-20 เมตร เปลือกต้นหนา สีน้ำตาลเทา แตกเป็นร่องลึก ลอกหลุดได้ ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปไข่ หรือรูปวงรี กว้าง 4-6 เซนติเมตร ยาว 6-15 เซนติเมตร ฐานมน หน้าใบเขียว ท้องใบมีคราบขาวเด่นชัด และมีขนละเอียด ขอบใบเรียบ ดอก ออกดอกรวมกันเป็นช่อสั้น ๆ ตามปลายกิ่ง มีก้านดอกสั้นมาก ดอกย่อยเล็ก สีขาว มีกลิ่นหอมอ่อน ๆ บริเวณโคนกลีบ รองกลีบดอกจะเชื่อมเป็นรูปกรวยปากกว้าง ส่วนปลายแยกเป็น 5 แฉก กลีบดอกมี 5 กลีบ แยกกัน มีความยาวเท่า ๆ กับกลีบรองกลีบดอก ผล รูปรีหรือทรงกลม ผิวขรุขระมีตุ่มหรือสะเก็ดสีเทาปนน้ำตาลทั่วไป กว้างประมาณ 3 ซม. ยาว 3-4 ซม.
สรรพคุณ :
แก่น แก้ประดง (อาการโรคผิวหนัง เป็นเม็ดขึ้นคล้ายผด คันมากมักมีไข้ร่วมด้วย) แก้ผื่นคันแดงทั่วตัว ปวดแสบร้อน มีน้ำเหลืองไหลซึม ยาพื้นบ้านใช้ แก่น ผสมกับสมุนไพรอื่น ต้มน้ำดื่มแก้หืด
เปลือกต้น ใช้เป็นยาประคบแก้อาการช้ำใน แก้ปวดบวม
Medicinal Used :
Wood : boil with water, drink and bathe in to relieve Pradong; combine with other plants, decoction used as antiasthmatic.
Stem bark : wrap with cloth, steam heat and put on affected area to relieve contusion of internal organs, painful swelling.
เอกสารอ้างอิง :
ฐานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี. (2553). มะพอก, 1 ตุลาคม 2561.
http://www.phargarden.com/main.php?action=viewpage&pid=93
ฐานข้อมูลพรรณไม้ องค์การสวนพฤกษศาสตร์. (2556). มะพอก, 1 ตุลาคม 2561.
http://www.qsbg.org/Database/Botanic_Book%20full%20option/search_detail.asp?botanic_id=836
|